Αν και έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά – όπως οι απότομες αλλαγές στη διάθεση και η παρορμητική συμπεριφορά – η κατανόηση των διαφορών τους είναι σημαντική, όχι μόνο για την ακριβή διάγνωση, αλλά και για τη σωστή υποστήριξη όσων πάσχουν.
Σύμφωνα με το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM), η διπολική διαταραχή κατατάσσεται στις ψυχικές νόσους, ενώ η οριακή διαταραχή προσωπικότητας στις διαταραχές της προσωπικότητας. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ότι διαφέρουν στη φύση, την πορεία και τον τρόπο θεραπείας.
Ας δούμε λοιπόν τα βασικά σημεία που τις ξεχωρίζουν:
1. Ρυθμός και διάρκεια των εναλλαγών διάθεσης
Στη διπολική διαταραχή, έχουμε πιο «δομημένους» κύκλους: από επεισόδια μανίας (υπερδιέγερση, ευφορία, ή και ευερεθιστότητα) σε επεισόδια κατάθλιψης (βαθιά θλίψη, απόγνωση), με ενδιάμεσες περιόδους σταθερής διάθεσης. Οι κύκλοι αυτοί μπορεί να διαρκούν από λίγους μήνες μέχρι και χρόνια.
Στην οριακή διαταραχή, αντίθετα, οι εναλλαγές διάθεσης είναι αστραπιαίες – μπορεί να αλλάζουν μέσα σε λίγα λεπτά ή και δευτερόλεπτα. Συχνά, το άτομο βιώνει πολλές έντονες αλλαγές διάθεσης μέσα στην ίδια μέρα. Ακόμη και σε σύγκριση με την ταχείας εναλλαγής διπολική διαταραχή, οι μεταβολές στην οριακή διαταραχή είναι πιο γρήγορες και απρόβλεπτες.
2. Τι πυροδοτεί τις αλλαγές
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι η αιτία των εναλλαγών. Στη διπολική διαταραχή, η διάθεση αλλάζει ανεξάρτητα από εξωτερικά γεγονότα – είναι εσωτερική, βιολογική. Αντίθετα, στην οριακή διαταραχή, οι αλλαγές διάθεσης συνδέονται άμεσα με διαπροσωπικά ερεθίσματα – συχνά με φόβο εγκατάλειψης ή απόρριψης.
3. Η συναισθηματική εμπειρία
Τα άτομα με οριακή διαταραχή βιώνουν συχνά συναισθηματικές ακρότητες, με έντονα ξεσπάσματα θυμού, απελπισίας ή προσκόλλησης. Η διάθεσή τους αλλάζει εμφανώς και γρήγορα. Στη διπολική διαταραχή, οι συναισθηματικές μεταπτώσεις είναι πιο εκτεταμένες σε διάρκεια, και μπορεί να περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων – από θρίαμβο και δημιουργικότητα μέχρι βαρύ ψυχικό πόνο.
Κλείνοντας, η σωστή διάγνωση είναι κρίσιμη – όχι μόνο για την κατανόηση της ψυχικής κατάστασης, αλλά και για την αποτελεσματική θεραπεία. Η διπολική διαταραχή και η οριακή διαταραχή προσωπικότητας έχουν τις δικές τους προκλήσεις, αλλά με την κατάλληλη υποστήριξη, και οι δύο μπορούν να αντιμετωπιστούν με τρόπους που βοηθούν τους ανθρώπους να ζήσουν μια πιο σταθερή και ικανοποιητική ζωή.
Αν σου γεννήθηκαν απορίες ή αναγνωρίζεις στοιχεία που σε απασχολούν, μη διστάσεις να μιλήσεις με έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Δεν είσαι μόνος/η.