ΣΥΜΠΟΝΟΙΑ και ΕΝΣΥΝΑΊΣΘΗΣΗ

Ο Επίκτητος είπε:

- "Όταν βλέπεις κάποιον να κλαίει, είτε επειδή αποχωρίζεται το παιδί του, είτε εξαιτίας κάποιας υλικής απώλειας, πρόσεχε μην παρασυρθείς από τη σκέψη ότι η κατάστασή του είναι όντως άσχημη.  Να έχεις υπόψη σου ότι ο άλλος δεν θλίβεται εξαιτίας του γεγονότος, αλλά εξαιτίας των ερμηνειών του για το γεγονός. Επίσης, μη φοβηθείς να του συμπαρασταθείς με λόγια, ακόμα και να στενάξεις μαζί του, πρόσεχε όμως μη στενάξεις και μέσα σου“.

Ετσι. ο Επίκτητος εκανε παρομοίωση για τις σχολές φιλοσοφίας με αυτήν ενός ιατρείου. 
Η άσκηση της φιλοσοφίας δεν είναι διανοητική αλλά καθαρά πρακτική. Ο δάσκαλος φιλοσοφίας είναι αυτός που κάνει τη διάγνωση της "αρρώστιας", που βρίσκει τις αιτίες που κάνουν κάποιον να απομακρυνθεί από τη λογική του φύση και να δίνει "συνταγές" θεραπείας. Δεν είναι κάποιος που απλώς ανακουφίζει με παρήγορα λόγια αλλά που λέει την αλήθεια και δείχνει ότι την αιτία του πόνου που είναι αποτέλεσμα λανθασμένων επιλογών.

- "Η σχολή του φιλοσόφου, άνδρες, είναι ιατρείο, δεν πρέπει να βγαίνετε χαρούμενοι αλλά πονεμένοι. Δεν έρχεστε βέβαια αν είστε υγιείς, ο ένας έχει τον ώμο βγαλμένο, ο άλλος έχει απόστημα, ο άλλος συρίγγιο κι ο άλλος πονοκέφαλο. Και θα καθίσω εγώ να σας λέω ωραία λόγια και φρασούλες, για να με επαινέσετε και  να φύγετε, ο ένας με τον ώμο όπως τον έφερε, ο άλλος με τον ίδιο πονοκέφαλο, ο άλλος με το συρίγγιο κι ο άλλος με το απόστημα;" ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ,    Διατριβές Γ/κγ,29-32.

Η συμπόνοια έχει δύο πλευρές μας, εξηγεί και ο Γερμανοκαναδός συγγραφέας πνευματικής αναζήτησης, Eckhart Tolle. 

Η μία πλευρά είναι να νιώσεις τον πόνο του άλλου. Αυτή είναι η ενσυναίσθηση. Για να νιώσεις τον πόνο του άλλου πρέπει να έχεις περάσει κι εσύ από κάτι αντίστοιχο. Αν δεν έχεις υποφέρει, κατά πάσα πιθανότητα η ενσυναίσθηση είναι αρκετά δύσκολο να συμβεί.

Η άλλη πλευρά της αληθινής συμπόνοιας είναι το βάθος που υπάρχει μέσα σου.

Είναι μία περιοχή που δεν μπορεί να την αγγίξει η δυστυχία.Έτσι, ενώ δείχνεις συμπόνοια προς κάποιον άλλον, ακόμα και αν νιώθεις τον πόνο του, μέσα σου, στο υπόβαθρο, υπάρχει μια αίσθηση γαλήνης. 

Και οι δύο αυτές διαστάσεις συνυπάρχουν.

Αν υπάρχει μόνο η μία διάσταση, δηλαδή αν μόνο συμπάσχεις με τον άλλον, εισέρχεσαι στον δικό του κόσμο και δεν τον βοηθάς. Τον βοηθάς μόνο αν παραμένεις συνδεδεμένος με το αιώνιο μέσα σου, ενώ παράλληλα συνδέεσαι και με τον άλλον. 
Τότε ξεκινάει και η θεραπεία. 
Μην μπαίνεις ολοκληρωτικά μέσα στην πραγματικότητα των άλλων. Αναγνώρισε την πραγματικότητά τους ως ένα ψεύτικο κατασκεύασμα που έχει δημιουργήσει ο νους τους.

Αλλά μην τους το πεις αυτό.  Να το ξέρεις, αλλά μην τους το πεις, γιατί αυτό το κατασκεύασμα δεν θέλει να το προκαλούν. Και επίσης, αν τους το πεις, θα απευθυνθείς μόνο στον νου τους, ο οποίος δεν είναι δεκτικός σε τέτοιου είδους λόγια.

Ο νους δεν θέλει να δει τα ψεύτικα κατασκευάσματά του, γιατί αν τα δει θα επέλθει και το τέλος του.

Ευγενία Αρβανίτη-Πρεβεζάνου 

Msc, BA Επικοινωνιολόγος - Personality Creator  

Σύμβουλος Στρατηγικής Ανάπτυξης και Διαπροσωπικών Σχέσεων

 

Ο Επίκτητος (50 μ.Χ. - 138 μ.Χ.) ήταν Έλληνας στωικός φιλόσοφος.Aναφέρεται ως παιδί δούλων και φέρεται ότι γεννήθηκε στην Ιεράπολη της Φρυγίας και  εξού το προσωνύμιο Ιεραπολίτης. Ο Επίκτητος ανέπτυξε ένα φιλοσοφικό σύστημα, κυρίως ως είδος θρησκευτικής διδασκαλίας που έμοιαζε πολύ με τον χριστιανισμό. Επίκεντρο της φιλοσοφίας του Επίκτητου είναι ο άνθρωπος και η εκπαιδευτική αγωγή του με έμφαση στην ηθική. Η εκπαίδευση για τον φιλόσοφο είναι το μέσο με το οποίο μπορεί να κατοχυρώσει ο άνθρωπος την ελευθερία του, καθως θα μπορεί να διακρίνει τα πράγματα που βρίσκονται υπό την εξουσία του από εκείνα που δεν βρίσκονται υπό την εξουσία του. Κατά τον Επίκτητο, η έννοια της ευδαιμονίας εδράζεται στη γνώση των «εφ' ημίν» (προσωπικέςπράξεις, σκέψεις κλπ.) και των «ουκ εφ' ημίν» (πλούτος, δόξα κλπ.). Το έργο του εκτιμήθηκε ιδιαίτερα από τους φιλοσόφους του Νεοπλατωνισμού αλλά και από την χριστιανική Εκκλησία.

Eckhaert Tolle: Γεννήθηκε  το 1948, στη Γερμανία και σπούδασε λογοτεχνία, γλώσσες και φιλοσοφία στα πανεπιστήμια του Λονδίνου και του Κέμπριτζ. Για ένα διάστημα εργάστηκε ως σύμβουλος και πνευματικός δάσκαλος μεμονωμένων ατόμων και μικρών ομάδων. Από το 1995 ζει στο Βανκούβερ του Καναδά. Σήμερα, ως σύγχρονος πνευματικός δάσκαλος, ταξιδεύει παντού, διαδίδοντας το μήνυμά του σε όλο τον κόσμο. Πολλές από τις ομιλίες, τις συνεντεύξεις και τις διδασκαλίες του κυκλοφορούν σε cd και dvd.  Το έργο του "Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΤΩΡΑ", έγινε παγκόσμιο μπεστ σέλερ και μεταφράστηκε σε 33 γλώσσες– ενέπνευσε εκατομμύρια αναγνώστες ώστε να ανακαλύψουν την ελευθερία και τη χαρά μιας ζωής που βιώνεται στο «τώρα».